Tái Cấu Trúc Đội Ngũ Sau Khủng Hoảng: Coaching Như Một Chiến Lược Hồi Phục

Mỗi cuộc khủng hoảng – dù là đại dịch, biến động kinh tế, hay thay đổi tổ chức – đều để lại hậu quả không chỉ về doanh thu mà còn về tinh thần con người. Đội ngũ có thể kiệt sức, mất phương hướng hoặc đánh mất niềm tin vào mục tiêu chung. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam sau giai đoạn khó khăn 2020–2024 đang bước vào thời kỳ “tái cấu trúc”, nhưng câu hỏi lớn là: Làm sao để đội ngũ thật sự hồi phục, chứ không chỉ tái tổ chức trên giấy tờ?

Câu trả lời nằm ở việc kết hợp tái cấu trúc tổ chức (organizational restructuring) với coaching nội bộ (internal coaching) – một chiến lược giúp con người lấy lại năng lượng, niềm tin và hiệu suất bền vững.

Vì sao nhiều nỗ lực tái cấu trúc thất bại?

Thực tế cho thấy, hơn 60% dự án tái cấu trúc không đạt được kỳ vọng (theo Bain & Company, 2023). Lý do không nằm ở chiến lược, mà ở yếu tố con người. Sau khủng hoảng, nhân viên thường mang theo ba tâm lý phổ biến:

• Mất niềm tin vào ban lãnh đạo.

• Thiếu định hướng cá nhân và tổ chức.

• Lo sợ thay đổi, dẫn đến tâm thế phòng thủ.

Nếu doanh nghiệp chỉ tập trung vào tái thiết quy trình, mà quên “tái kết nối con người”, thì khủng hoảng sẽ âm ỉ quay lại dưới dạng mất gắn kết, hiệu suất giảm, và văn hóa yếu đi.

Coaching – chất xúc tác cho quá trình phục hồi

Coaching không chỉ là huấn luyện kỹ năng; đó là một phương pháp khơi dậy tư duy, cảm xúc và hành động tích cực. Trong bối cảnh hậu khủng hoảng, coaching mang đến ba tác động lớn:

Thứ nhất, khôi phục niềm tin.

Coaching giúp lãnh đạo và nhân viên cùng nhìn lại “vì sao chúng ta tồn tại”, tái xác lập mục tiêu cá nhân gắn với mục tiêu tổ chức. Khi con người cảm thấy mình được lắng nghe và có tiếng nói, họ sẵn sàng cam kết trở lại.

Thứ hai, tái tạo năng lượng đội ngũ.

Thông qua các phiên coaching nhóm (team coaching), đội ngũ được tạo cơ hội chia sẻ cảm xúc, vượt qua căng thẳng, và xây dựng lại tinh thần hợp tác. Đây là bước quan trọng để phục hồi động lực làm việc.

Thứ ba, thúc đẩy đổi mới và học hỏi.

Coaching khuyến khích nhân viên tự đặt câu hỏi, dám thử nghiệm, dám đề xuất giải pháp mới. Trong khi khủng hoảng thường khiến tổ chức “đóng băng”, coaching mở ra không gian để đổi mới diễn ra tự nhiên hơn.

Doanh nghiệp có thể áp dụng coaching vào tái cấu trúc như thế nào?

Có ba hướng tiếp cận thực tiễn dành cho doanh nghiệp Việt Nam:

1. Coaching lãnh đạo (Executive Coaching): Giúp ban điều hành duy trì sự bình tĩnh, khả năng ra quyết định và truyền cảm hứng trong giai đoạn biến động.

2. Coaching đội nhóm (Team Coaching): Hỗ trợ các phòng ban vượt qua xung đột, tái định nghĩa mục tiêu chung và tăng tính hợp tác.

3. Đào tạo “Coaching Mindset” cho quản lý cấp trung: Trang bị kỹ năng đặt câu hỏi, lắng nghe chủ động và phản hồi xây dựng – những yếu tố nền tảng để tạo môi trường hồi phục tự nhiên.

Doanh nghiệp nên xem coaching là một phần của chiến lược tái cấu trúc, chứ không phải hoạt động phụ trợ. Khi lãnh đạo và nhân viên cùng được huấn luyện theo tư duy phát triển (growth mindset), tổ chức sẽ tái tạo không chỉ về cấu trúc mà cả về tinh thần.

Kết luận: Tái cấu trúc thành công bắt đầu từ việc tái kết nối con người

Một doanh nghiệp mạnh không chỉ vì có chiến lược hay, mà vì đội ngũ của họ tin tưởng và cam kết với sứ mệnh chung. Coaching chính là cầu nối giúp tổ chức vượt qua khoảng cách giữa thay đổi và thích nghi, giữa khủng hoảng và phát triển.

Sau mỗi giai đoạn biến động, doanh nghiệp có hai lựa chọn: hoặc chỉ “sửa chữa hệ thống”, hoặc tái sinh chính con người trong hệ thống đó. Nếu chọn con đường thứ hai, coaching sẽ là công cụ hồi phục mạnh mẽ và nhân văn nhất.

Xem thêm:

• Lãnh đạo trong kỷ nguyên AI: Làm sao để con người vẫn là trung tâm?

• Coaching hiệu suất: Khi KPIs không còn đủ

• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp sau khủng hoảng