Coaching hiệu suất – Khi KPIs không còn đủ

Trong nhiều năm, KPIs (Key Performance Indicators) là công cụ phổ biến để đo lường năng suất làm việc. Tuy nhiên, trong môi trường biến động và phức tạp ngày nay, chỉ số hiệu suất không còn đủ để phản ánh toàn diện giá trị của con người trong tổ chức.

Theo khảo sát của Gartner HR Trends 2025, hơn 65% doanh nghiệp cho biết KPIs truyền thống không còn phù hợpđể đo hiệu quả trong mô hình làm việc linh hoạt. Lý do là vì KPIs chỉ phản ánh kết quả cuối cùng, trong khi yếu tố tạo nên kết quả – như tư duy, hành vi, khả năng hợp tác và sáng tạo – lại bị bỏ qua.

Đó là lúc Coaching hiệu suất trở thành phương pháp tiếp cận mới: giúp lãnh đạo và nhân viên cùng nhau tối ưu hiệu quả không chỉ bằng con số, mà bằng sự phát triển nội tại.

Từ quản lý hiệu suất đến huấn luyện hiệu suất

Trong mô hình quản lý truyền thống, hiệu suất được điều khiển bởi các chỉ số – nơi cấp trên giao mục tiêu, theo dõi tiến độ và đánh giá kết quả. Nhưng trong môi trường hiện đại, hiệu suất cần được dẫn dắt, không chỉ quản lý.

Coaching hiệu suất là cách tiếp cận giúp lãnh đạo và nhân viên cùng đồng sáng tạo mục tiêu, phản tư về tiến trình và điều chỉnh hành vi để đạt kết quả tốt hơn. Điểm cốt lõi của coaching là chuyển trọng tâm từ “đánh giá” sang “phát triển”.

Nếu quản lý hiệu suất trả lời câu hỏi “Anh đạt được gì?”, thì coaching hiệu suất hỏi “Anh đã học được gì và có thể làm tốt hơn thế nào?”.

Ba khác biệt lớn giữa KPIs và Coaching hiệu suất

1. KPIs tập trung vào kết quả, coaching tập trung vào con người.

KPIs đo cái được làm, coaching quan tâm đến người làm. Khi nhân viên hiểu rõ điểm mạnh, động lực và giá trị của bản thân, họ tự khắc tạo ra kết quả tốt hơn.

2. KPIs là đánh giá định kỳ, coaching là quá trình liên tục.

Thay vì chờ cuối quý mới đánh giá, lãnh đạo có thể áp dụng coaching lãnh đạo theo chu kỳ ngắn (2–3 tuần/lần) để trao đổi, phản hồi và đồng hành cùng nhân viên.

3. KPIs tạo áp lực, coaching tạo cam kết.

Khi bị đánh giá bằng số, nhân viên thường phản ứng bằng tâm lý phòng thủ. Nhưng khi được coach, họ cảm thấy được tin tưởng và sẵn sàng chủ động phát triển.

Mô hình GROW trong coaching hiệu suất

Để triển khai coaching hiệu suất hiệu quả, doanh nghiệp có thể áp dụng mô hình GROW – một khung tư duy được các nhà huấn luyện quốc tế sử dụng phổ biến:

• Goal (Mục tiêu): Xác định mục tiêu cụ thể và có ý nghĩa.

• Reality (Thực tế): Phân tích hiện trạng, rào cản và nguồn lực.

• Options (Lựa chọn): Khám phá giải pháp thay thế, không áp đặt.

• Will (Cam kết hành động): Chốt bước hành động cụ thể và cam kết thực hiện.

Áp dụng GROW, lãnh đạo giúp nhân viên phát triển khả năng tự định hướng và chịu trách nhiệm cho chính hiệu suất của mình – điều mà các mô hình quản lý truyền thống không làm được.

Khi coaching hiệu suất trở thành văn hóa

Ở những doanh nghiệp tiên phong như Microsoft, Unilever hay P&G, coaching không chỉ là công cụ, mà là văn hóa quản trị hiệu suất. Thay vì phán xét, lãnh đạo học cách đặt câu hỏi, lắng nghe và phản hồi tích cực.

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đang bắt đầu tích hợp coaching doanh nghiệp vào quy trình đánh giá hiệu suất, đặc biệt trong các ngành dịch vụ, công nghệ và bán lẻ – nơi sự gắn kết và sáng tạo đóng vai trò quan trọng hơn số liệu.

Khi coaching trở thành thói quen tổ chức, hiệu suất không còn là nỗi sợ, mà là cơ hội để học hỏi và phát triển.

Kết luận: Từ chỉ số đến ý nghĩa của công việc

Hiệu suất không chỉ đến từ mục tiêu, mà từ ý nghĩa công việc và niềm tin rằng “mình đang được phát triển”. Coaching hiệu suất giúp doanh nghiệp đi xa hơn KPIs – nơi kết quả được tạo ra bởi sự tự chủ, trách nhiệm và tinh thần học hỏi không ngừng.

Khi lãnh đạo biết coaching, họ không chỉ tạo ra nhân viên giỏi, mà còn xây dựng những con người biết tự dẫn dắt bản thân – nền tảng của một tổ chức bền vững trong kỷ nguyên mới.

Xem thêm:

• Executive Coaching – Công cụ chiến lược cho CEO thời biến động

• Từ quản lý đến nhà lãnh đạo: Hành trình chuyển hóa thông qua coaching

• Văn hóa coaching – Tương lai của quản trị nhân sự hiện đại